ΤΟ 1950 Ο ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΣΥΝΟΔΕΥΤΗΚΕ ΜΕ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ – ΤΟ 2018 Ο ΑΥΓΟΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΟ ΠΟΥΛΑ\ΜΑΝ ΤΗΣ ΣΕΛΕΣΑΟ ΘΥΜΙΣΕ ΕΚΕΙΝΕΣ ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ, 68 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ
Τα αυγά που εκσφενδόνισαν αγανακτισμένοι Βραζιλιάνοι στο πούλμαν της εθνικής ομάδας, με καρτέρι στον δρόμο, θύμισε το «σύνδρομο του αδέσποτου», έναν όρο που επινοήθηκε για την εθνική ταπείνωση του 1950, με την ήττα από την Ουρουγουάη μέσα στο Μαρακανά. Ο Άλεξ Μπέλλος στο βιβλίο του
«FUTEBOL – Ο βραζιλιάνικος τρόπος ζωής» ανέδειξε τους δεσμούς πάθους των Βραζιλιάνων με το ποδόσφαιρο, τις ψυχώσεις τους και την τεράστια διάσταση της ήττας για το έθνος. Ο μυθιστοριογράφος Κάρλος Έιτορ Κόνι είχε γράψει τότε (σελίδα 70):
«Οι άνθρωποι που βγήκαν ζωντανοί από εκείνο το άκαρδο απομεσήμερο πίστευαν ότι δεν θα κατάφερναν ποτέ ξανά να νιώσουν ευτυχία... Τα περιστατικά της 16 Ιουλίου 1950 αξίζουν ένα συλλογικό μνημείο όπως ο Τάφος του Άγνωστου Στρατιώτη. Κάπως έτσι χτίζονται τα έθνη, με πόνο που πνίγει όλο το λαό».
Ο Άλεξ Μπέλλος παραθέτει ανάμεσα σε πολλά άλλα στοιχεία για εκείνη την εθνική «τραγωδία» των Βραζιλιάνων, ένα ακόμα απόσπασμα. Ήταν από άρθρο του Ζοζέ Λινς ντε Ρέγκο στη Ζορνάλ ντος Εσπόρτσις (σελίδα 71):
«Είδα ανθρώπους να φεύγουν από το Μαρακανά με κατεβασμένο το κεφάλι, με δάκρυα στα μάτια σαν να επέστρεφαν από την κηδεία ενός πολυαγαπημένου πατέρα. Είδα ένα έθνος ηττημένο –κι ακόμα, ακόμη χειρότερα, ένα έθνος χωρίς ελπίδα. Πόνεσε η καρδιά μου. Όλη εκείνη η ζωντάνια των πρώτων λεπτών είχε σβήσει εντελώς, σαν τις στάχτες μια φωτιάς που δεν καίει πια. Και ξάφνου η απογοήτευση μεγάλωσε και μου καρφώθηκε στο νου πως κατά βάθος δεν έχουμε τύχη ως λαός, πως είμαστε έθνος που του στερήθηκαν οι ανώτερες χαρές της νίκης και που παντοτινά το κατατρύχει η κακοτυχία, η μοχθηρία της μοίρας».
Σαν τα σκυλιά…
Τον όρο «σύμπλεγμα του αδέσποτου» επινόησε οκτώ χρόνια μετά ο θεατρικός συγγραφέας Νέλσον Ροντρίγκες από τις πέτρες που πετούν στα σκυλιά του δρόμου! Γράφει σχετικά ο Άλεξ Μπελλος μεταφέροντας και ένα απόσπασμα από το κείμενο του Ροντρίγκες στα τέλη της δεκαετίας του ΄50:
«Οι λέξεις αυτές περιγράφουν ‘‘το αίσθημα κατωτερότητας με το οποίο εκούσια εμφανίζεται ο Βραζιλιάνος ενώπιον του υπόλοιπου κόσμου… Χάσαμε με τον πιο αξιοθρήνητο τρόπο, και ο λόγος ήταν απλός: Ο Ομπντούλιο(*) μας πήρε με τις πέτρες σαν αδέσποτα’’».
«Ο χαρακτηρισμός αυτός», συνεχίζει ο Μπέλλος, «αναβιώνει ατέρμονα σε κάθε νέο αθλητικό πλήγμα της Βραζιλίας. Η ήττα της θεωρείται πάντα συνέπεια της δικής της έλλειψης σθένους. Ο αντίπαλος δεν λογαριάζεται. Η Βραζιλία αντιμετωπίζει πάντα τον εαυτό της, τους δικούς της δαίμονες, τα φαντάσματα του Μαρακανά. Ο Μοιραίος Τελικός εμπεριέχει αλληγορικά όλες τις βραζιλιάνικες ήττες».
(*) ΣΗΜΕΙΩΣΗ HARDDOG: Ο Ομπντούλιο Βαρέλα ήταν ο εμβληματικός αρχηγός της Ουρουγουάης που σε ένα περιβάλλον αναμενόμενης ήττας –ακόμα και από την Ομοσπονδία της χώρας του– ήταν εκείνος που εμψύχωσε τους συμπαίκτες του για να πιστέψουν το απίστευτο. Ο Ομπντούλιο κάλεσε τους διεθνείς να ουρήσουν, κυριολεκτικά, πάνω στα διθυραμβικά και γεμάτα σιγουριά για τη νίκη πρωτοσέλιδα του βραζιλιάνικου Τύπου. Και σε ομιλία του προς τους παίκτες ζήτησε να μην κοιτάξουν όταν βγουν στον αγωνιστικό χώρο τις κερκίδες του Μαρακανά που «έβραζαν» από ενθουσιασμό και ένταση. Τους είπε ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτα μέσα σε αυτό το ηφαίστειο αν νικήσουν και ότι στόχος δεν ήταν η περιορισμένη ήττα, όπως τους έλεγαν επίσημα χείλη («δειλούς» τους χαρακτήρισε) αλλά η νίκη κάτω από τα ματιά 200.000 αντίπαλων θεατών. Αλλά για «να φτάσουμε σε αυτήν πρέπει να βάλουμε τις κοχόνες μας στα ποδοσφαιρικά μας παπούτσια», πρόσθεσε. Μετά από τη νίκη επί της Βραζιλίας η εντολή στους Ουρουγουανούς ήταν, για λόγους ασφαλείας, να μην βγουν να περπατήσουν στο Ρίο. Ο αρχηγός αγνόησε την εντολή και το ίδιο βράδυ ένιωσε από κοντά το εθνικό οδυρμό των Βραζιλιάνων.
Ακολουθήστε το μπλογκ του Harddog στο facebook και κάνετε like, αν σας αρέσειΤα αυγά που εκσφενδόνισαν αγανακτισμένοι Βραζιλιάνοι στο πούλμαν της εθνικής ομάδας, με καρτέρι στον δρόμο, θύμισε το «σύνδρομο του αδέσποτου», έναν όρο που επινοήθηκε για την εθνική ταπείνωση του 1950, με την ήττα από την Ουρουγουάη μέσα στο Μαρακανά. Ο Άλεξ Μπέλλος στο βιβλίο του
«FUTEBOL – Ο βραζιλιάνικος τρόπος ζωής» ανέδειξε τους δεσμούς πάθους των Βραζιλιάνων με το ποδόσφαιρο, τις ψυχώσεις τους και την τεράστια διάσταση της ήττας για το έθνος. Ο μυθιστοριογράφος Κάρλος Έιτορ Κόνι είχε γράψει τότε (σελίδα 70):
«Οι άνθρωποι που βγήκαν ζωντανοί από εκείνο το άκαρδο απομεσήμερο πίστευαν ότι δεν θα κατάφερναν ποτέ ξανά να νιώσουν ευτυχία... Τα περιστατικά της 16 Ιουλίου 1950 αξίζουν ένα συλλογικό μνημείο όπως ο Τάφος του Άγνωστου Στρατιώτη. Κάπως έτσι χτίζονται τα έθνη, με πόνο που πνίγει όλο το λαό».
Ο Άλεξ Μπέλλος παραθέτει ανάμεσα σε πολλά άλλα στοιχεία για εκείνη την εθνική «τραγωδία» των Βραζιλιάνων, ένα ακόμα απόσπασμα. Ήταν από άρθρο του Ζοζέ Λινς ντε Ρέγκο στη Ζορνάλ ντος Εσπόρτσις (σελίδα 71):
«Είδα ανθρώπους να φεύγουν από το Μαρακανά με κατεβασμένο το κεφάλι, με δάκρυα στα μάτια σαν να επέστρεφαν από την κηδεία ενός πολυαγαπημένου πατέρα. Είδα ένα έθνος ηττημένο –κι ακόμα, ακόμη χειρότερα, ένα έθνος χωρίς ελπίδα. Πόνεσε η καρδιά μου. Όλη εκείνη η ζωντάνια των πρώτων λεπτών είχε σβήσει εντελώς, σαν τις στάχτες μια φωτιάς που δεν καίει πια. Και ξάφνου η απογοήτευση μεγάλωσε και μου καρφώθηκε στο νου πως κατά βάθος δεν έχουμε τύχη ως λαός, πως είμαστε έθνος που του στερήθηκαν οι ανώτερες χαρές της νίκης και που παντοτινά το κατατρύχει η κακοτυχία, η μοχθηρία της μοίρας».
Σαν τα σκυλιά…
Τον όρο «σύμπλεγμα του αδέσποτου» επινόησε οκτώ χρόνια μετά ο θεατρικός συγγραφέας Νέλσον Ροντρίγκες από τις πέτρες που πετούν στα σκυλιά του δρόμου! Γράφει σχετικά ο Άλεξ Μπελλος μεταφέροντας και ένα απόσπασμα από το κείμενο του Ροντρίγκες στα τέλη της δεκαετίας του ΄50:
«Οι λέξεις αυτές περιγράφουν ‘‘το αίσθημα κατωτερότητας με το οποίο εκούσια εμφανίζεται ο Βραζιλιάνος ενώπιον του υπόλοιπου κόσμου… Χάσαμε με τον πιο αξιοθρήνητο τρόπο, και ο λόγος ήταν απλός: Ο Ομπντούλιο(*) μας πήρε με τις πέτρες σαν αδέσποτα’’».
«Ο χαρακτηρισμός αυτός», συνεχίζει ο Μπέλλος, «αναβιώνει ατέρμονα σε κάθε νέο αθλητικό πλήγμα της Βραζιλίας. Η ήττα της θεωρείται πάντα συνέπεια της δικής της έλλειψης σθένους. Ο αντίπαλος δεν λογαριάζεται. Η Βραζιλία αντιμετωπίζει πάντα τον εαυτό της, τους δικούς της δαίμονες, τα φαντάσματα του Μαρακανά. Ο Μοιραίος Τελικός εμπεριέχει αλληγορικά όλες τις βραζιλιάνικες ήττες».
(*) ΣΗΜΕΙΩΣΗ HARDDOG: Ο Ομπντούλιο Βαρέλα ήταν ο εμβληματικός αρχηγός της Ουρουγουάης που σε ένα περιβάλλον αναμενόμενης ήττας –ακόμα και από την Ομοσπονδία της χώρας του– ήταν εκείνος που εμψύχωσε τους συμπαίκτες του για να πιστέψουν το απίστευτο. Ο Ομπντούλιο κάλεσε τους διεθνείς να ουρήσουν, κυριολεκτικά, πάνω στα διθυραμβικά και γεμάτα σιγουριά για τη νίκη πρωτοσέλιδα του βραζιλιάνικου Τύπου. Και σε ομιλία του προς τους παίκτες ζήτησε να μην κοιτάξουν όταν βγουν στον αγωνιστικό χώρο τις κερκίδες του Μαρακανά που «έβραζαν» από ενθουσιασμό και ένταση. Τους είπε ότι δεν έχουν να πάθουν τίποτα μέσα σε αυτό το ηφαίστειο αν νικήσουν και ότι στόχος δεν ήταν η περιορισμένη ήττα, όπως τους έλεγαν επίσημα χείλη («δειλούς» τους χαρακτήρισε) αλλά η νίκη κάτω από τα ματιά 200.000 αντίπαλων θεατών. Αλλά για «να φτάσουμε σε αυτήν πρέπει να βάλουμε τις κοχόνες μας στα ποδοσφαιρικά μας παπούτσια», πρόσθεσε. Μετά από τη νίκη επί της Βραζιλίας η εντολή στους Ουρουγουανούς ήταν, για λόγους ασφαλείας, να μην βγουν να περπατήσουν στο Ρίο. Ο αρχηγός αγνόησε την εντολή και το ίδιο βράδυ ένιωσε από κοντά το εθνικό οδυρμό των Βραζιλιάνων.
Αποποίηση ευθύνης
Ο ιστότοπος είναι μια πλήρως αυτοματοποιημένη υπηρεσία συνάθροισης, ταξινόμησης και ανάρτησης συνοπτικών ειδήσεων και νέων από άλλους ελληνικούς ειδησεογραφικούς ιστότοπους, μέσω της τεχνολογίας RSS. Δεν αναλαμβάνουμε καμία ευθύνη για την επάρκεια, ποιότητα, πληρότητα ή ακρίβεια των ειδήσεων και των νέων που δημοσιεύονται. Δείτε περισσότερα στο τμήμα "Αποποίηση Ευθύνης" των Ορων Χρήσης.