Τον Δεκέμβριο του 2006 σε μια μικρή πόλη στη Βόρεια Ιταλία δολοφονήθηκαν τέσσερα άτομα: μια γυναίκα, ο μικρός της γιος, η γιαγιά της οικογένειας και ένας γείτονάς τους. Το πρώτο 24ωρο μετά το έγκλημα, τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης υποστήριζαν με βεβαιότητα ότι δράστης της πολλαπλής δολοφονίας ήταν ο σύζυγος της γυναίκας, ένα μετανάστης από τη Βόρεια Αφρική. Μέχρι που σύντομα ομολόγησαν δύο Ιταλοί πολίτες, οι οποίοι ζούσαν εκεί κοντά. Ο ίδιος ο σύζυγοςαπό την άλλη βρίσκονταν στο εξωτερικό την ημέρα της δολοφονίας, αλλά αυτό μάλλον δεν απασχόλησε κανέναν…
Μέχρι να εντοπιστούν οι πραγματικοί ένοχοι, η ρατσιστική διαπόμπευση του συζύγου, τα αβίαστα συμπεράσματα και τετελεσμένα για την ενοχή ενός ανθρώπου, η αναπαραγωγή στερεοτυπικών αντιλήψεων, έφερε στην επιφάνεια το ρόλο που μπορεί να παίζουν τα μέσα ενημέρωσης, είτε ακούσια είτε σκοπίμως, στην έξαρση του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.
Έπειτα από αυτό το συμβάν, με πρωτοβουλία της Ύπατης Αρμοστείας, γεννήθηκε στην Ιταλία η θέσπιση ενός ξεχωριστού κώδικα δεοντολογίας για θέματα που αφορούν, ή στα οποία εμπλέκονται, αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες. Ο κώδικας αυτός ονομάστηκε «Χάρτα της Ρώμης» και παραθέτω εδώ κάποιες από τις βασικές αρχές του, θυμίζοντας ότι και στην Ελλάδα έχουν γίνει αξιόλογες προσπάθειες για κάτι αντίστοιχο (π.χ. Χάρτα της Ειδομένης, δείτε εδώ):
- Οι δημοσιογράφοι να δείχνουν προσοχή στις πληροφορίες που μεταδίδουν, να χρησιμοποιούν κατάλληλη ορολογία, να δείχνουν προσήλωση στην αλήθεια και να αποφεύγουν ανακρίβειες και υπεραπλουστεύσεις.
- Nα προστατεύουν αυτούς τους ευάλωτους πληθυσμούς απ’τους κινδύνους που ενέχει η έκθεσή τους στα μέσα ενημέρωσης.
- Να προσφεύγουν στη συμβουλή εμπειρογνωμόνων ή οργανώσεων που γνωρίζουν καλά αυτά τα θέματα προκείμενου να μεταφέρουν στην κοινή γνώμη όσο το δυνατόν πιο σαφείς και περιεκτικές πληροφορίες.
Η συζήτηση δεν ξεκίνησε χθες, ούτε θα τελειώσει αύριο, αντίθετα γίνεται πιο περίπλοκη όταν στα παραδοσιακά ΜΜΕ προστίθενται διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κτλ Το ζητούμενο είναι οι βασικές αυτές αρχές, αυτονόητες σε έναν βαθμό, να ενσωματωθούν στην καθημερινή πρακτική όλων όσων φέρουν τη σοβαρή ευθύνη της ενημέρωσης και μετάδοσης μιας είδησης.
Στέλλα Νάνου
(Υπεύθυνη Επικοινωνίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη σελίδα της, στο fb)
Αποποίηση ευθύνης
Ο ιστότοπος είναι μια πλήρως αυτοματοποιημένη υπηρεσία συνάθροισης, ταξινόμησης και ανάρτησης συνοπτικών ειδήσεων και νέων από άλλους ελληνικούς ειδησεογραφικούς ιστότοπους, μέσω της τεχνολογίας RSS. Δεν αναλαμβάνουμε καμία ευθύνη για την επάρκεια, ποιότητα, πληρότητα ή ακρίβεια των ειδήσεων και των νέων που δημοσιεύονται. Δείτε περισσότερα στο τμήμα "Αποποίηση Ευθύνης" των Ορων Χρήσης.