Το «Φυλακισμένος στο Σώμα», του Σπύρου Τσάμη, είναι ένα εξαιρετικό μάθημα δύναμης και ελπίδας
Η είδηση που έσκασε στην εφημερίδα τον Σεπτέμβριο του 1993 δεν αφορούσε την επικαιρότητα των «άλλων» αλλά έναν από εμάς. Ο Σπύρος, ο δικός μας Σπύρος Τσάμης, ήταν θύμα ενός ανεξήγητου
ατυχήματος. Μια φωτιά (όχι μεγάλη, όχι καταστροφική) σε κτίριο εκδοτικού οργανισμού, μια προσπάθεια διαφυγής από τον κίνδυνο, μια πτώση στο κενό, και η ζωή του άλλαξε από τη μια στιγμή στην άλλη. Πάγωσε το αίμα μας! Ο Σπύρος πάλευε να κρατηθεί στη ζωή. Η αγωνία διήρκεσε μέρες πολλές. Η αγωνία αν θα ζήσει. Και μετά ήρθε μια άλλη αγωνία, μακράς διαρκείας αυτή: αν θα περπατήσει.Κοντά τρεις δεκαετίες από τότε η αγωνία συνεχίζεται, αλλά μαζί της και η ελπίδα. Γιατί ο Σπύρος, αν και καθηλωμένος στο αμαξίδιο που έγινε προέκταση του σώματός του, δεν παύει να πιστεύει ότι θα ξανασταθεί στα πόδια του –σαν να μην έχει περάσει σε μια διαρκή ακινησία («υπερκινητική ακινησία» τη χαρακτηρίζει ο ίδιος), αλλά σαν να πρόκειται για ένα πρόσκαιρο μούδιασμα των κάτω άκρων, σαν να είναι ένας «τραυματίας ποδοσφαιριστής» που βρίσκεται στο στάδιο της αποθεραπείας για να ξαναμπεί στο γήπεδο.
Η αναγωγή της περίπτωσής του στο ποδόσφαιρο ανήκει σε δικό του αυτοπροσδιορισμό. Γράφει στο νέο βιβλίο του, το δεύτερο μετά το ατύχημα, απευθυνόμενος στον εαυτό του: «Είσαι τραυματίας ποδοσφαιριστής, κάνεις θεραπεία και προπόνηση ώστε να επανέλθεις στο γήπεδο». Και γι’ αυτό συνεχίζει να γυμνάζεται καθημερινά, ανελλιπώς, κρατώντας ζεστό το σώμα και την ελπίδα.
Πολυεπίπεδο
Το «Φυλακισμένος στο Σώμα», δεν είναι μια περιγραφή δεινών, δεν ανασυνθέτει τις μνήμες από μια τραγική συγκυρία οδυνηρών στιγμών. Και, ακόμα, δεν είναι ένας θρήνος, μια οιμωγή, ένα «γιατί σε εμένα», που ουδέποτε διανοήθηκε να το πει «γιατί αυτό είναι κατάρα» και αν το σκεφτείς είναι σαν να λες στον Θεό «παρ’ το από εμένα και δώσε το κακό αλλού».
Το ολιγοσέλιδο βιβλίο του Σπύρου είναι πολυεπίπεδο. Στην αρχή βαθιά στοχαστικό, φιλοσοφημένο, ακολούθως συνεχίζει με μια ενδοσκόπηση, με έναν εσωτερικό διάλογο που έχει κάνει πολλές φορές με τον εαυτό του –και σήμερα τον δημοσιοποιεί – και, εν τέλει, φτάνει στην ήρεμη καταγγελία για τις ντροπιαστικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα ως προς την αντιμετώπιση ανθρώπινων σωματικών προβλημάτων. Συνθήκες τελείως διαφορετικές από εκείνες σε προηγμένες χώρες, όπως στην Αγγλία όπου, όταν πήγε, οι μετακινήσεις του γίνονταν με ταξί «επειδή εκεί οι οδηγοί, όλοι οι οδηγοί, σε επιβιβάζουν όπως κάθε άλλον πελάτη και δεν αναπτύσσουν ταχύτητα, ώστε να απομακρυνθούν όπως, συχνότερα από την επιβίβαση, συμβαίνει εδώ».Μια ακίδα στην σπονδυλική στήλη
Ο δημοσιογράφος/συγγραφέας ελάχιστα αναφέρεται στον πόνο που βίωσε σωματικά. Καλύπτει αυτό το κομμάτι μέσα σε ελάχιστες λέξεις, σε μια παράγραφο –και ίσως λιγότερο: «Μια ριζωμένη ακίδα στη σπονδυλική στήλη, τμήμα σπασμένου οστού πιέζει τον νευρικό ιστό κάθε μέρα! Συχνά αφόρητα! Με τις καιρικές μεταβολές ή την κούραση, και όχι μόνο, γίνεται βέλος στο μυαλό... Πύρινο τόξο! Τέτοιος πόνος στη σπονδυλική στήλη! Ιδιαίτερα τα δύο πρώτα χρόνια μετά το ατύχημα στο φλεγόμενο κτίριο, την πτώση από επτά μέτρα από το έδαφος όπως μου έχουν πει, επειδή από το ψυχοσωματικό σοκ που υπέστην από το ατύχημα δεν υπάρχει στη μνήμη μου. Κάτω από τον θώρακα υπήρχε άβυσσος, αέρας».
Ο Σπύρος μιλάει/γράφει για τη βαθιά πίστη του στον Θεό, την ελπίδα του σε Αυτόν, αλλά δεν του λείπει η τόλμη να Του απευθυνθεί. Γράφει: «Έχω το δικαίωμα να Του πω: ''Τα ανάγλυφα ξωκλήσια και κάθε άλλο πέτρινο λουλούδι στις Κυκλάδες μου θέλουν και πόδια! Το καταλαβαίνεις; Θεός είσαι. Δεν το καταλαβαίνεις, το ξέρεις''».
Ψυχοσωματικός βιασμός
Περισσότερο μιλάει/γράφει για τον ψυχικό του πόνο, για τον ψυχοσωματικό βιασμό που καλείσαι να υποστείς σε αυτή τη χώρα όταν βρίσκεσαι σε αμαξίδιο, για τις «ανεπάρκειες του ελληνικού κοινωνικού περίγυρου όπου καθημερινά ζεις ενώ μάχεσαι και μάχεσαι ενώ ζεις κυρίως για την εξασφάλιση του αυτονόητου».
Διάβασα απνευστί το «Φυλακισμένος στο Σώμα», απογοητευμένος με όσα καταγγέλλει ο Σπύρος, φορτισμένος από την απέραντη μεγαλοψυχία του απέναντι σε ό,τι του συνέβη, πλήρης σε πληροφορίες με όσα στοιχεία παρέχει από το βίωμα της περιπέτειας αλλά και από ρεπορτάζ του στην Ελλάδα και σε πάμπολλες χώρες που επισκέφτηκε μετά το ατύχημα. Και περισσότερο από όλα, νιώθω γοητευμένος από τα μαθήματα ελπίδας που δίνει σε κάθε σελίδα του βιβλίου και, κυρίως, με τη συγκλονιστική αναφορά του στον πρόλογο: «Παρακαλώ, προσ-ευχηθείτε για την επερχόμενη αποφυλάκισή μου». Γιατί ο Σπύρος ουδέποτε έπαψε και ουδέποτε θα πάψει να πιστεύει ότι με «την προσευχή και τη σωματική άσκηση του τραυματία ποδοσφαιριστή» θα νικήσει. Χωρίς, πάντως, να παραγνωρίζει τον φυσικό νόμο ότι «καμία νίκη δεν κρατά όσα υποσχέθηκε γι’ αυτήν ο αγώνας».
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το «Φυλακισμένος στο Σώμα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καμπύλη» (kampili.gr), πλαισιώνει το επίγραμμα του Νάσου Αθανασίου.
Διον. Βραϊμάκης
Αποποίηση ευθύνης
Ο ιστότοπος είναι μια πλήρως αυτοματοποιημένη υπηρεσία συνάθροισης, ταξινόμησης και ανάρτησης συνοπτικών ειδήσεων και νέων από άλλους ελληνικούς ειδησεογραφικούς ιστότοπους, μέσω της τεχνολογίας RSS. Δεν αναλαμβάνουμε καμία ευθύνη για την επάρκεια, ποιότητα, πληρότητα ή ακρίβεια των ειδήσεων και των νέων που δημοσιεύονται. Δείτε περισσότερα στο τμήμα "Αποποίηση Ευθύνης" των Ορων Χρήσης.